The art of a trade war

Elke week wordt een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan het boek over de handelsoorlog die nu wereldwijd woedt. De Amerikaanse president Donald Trump heeft het gemunt op de Europese Unie (EU), China, Canada en Mexico in wat hij noemt een poging om een gelijk speelveld te creëren, maar wat anderen veeleer zien als een tactiek om meer stemmen te trekken.

Een paar recente feiten:

• De Verenigde Staten hebben invoerheffingen van 25 procent aangekondigd op nog eens 16 miljard dollar aan Chinese producten, waaronder chemicaliën, motorfietsen, snelheidsmeters en antennes. China heeft geantwoord met invoerheffingen van 25 procent op een gelijke hoeveelheid Amerikaanse producten.
  
• Trump klom onlangs op een podium tijdens een campagne in West-Virginia en zei: “We gaan een belasting van 25 procent heffen op elke auto die de Verenigde Staten binnenkomt vanuit Europa.”
  
• Het Witte Huis behoudt zich het recht voor om invoerheffingen van 25 procent te plaatsen op voertuigen die gemaakt zijn in Canada. Dat vertelde een beleidsmedewerker aan CNBC. Ford, General Motors, Honda en Fiat Chrysler hebben allemaal productievestigingen in Canada.

Hoe het begon

De schertsvertoning startte eerder dit jaar toen Trump aankondigde scherpe invoerheffingen op staal en aluminium in te voeren. Deze maatregel was gebaseerd op een zelden gebruikte wet die presidenten toestaat om de eigen markt te beschermen als ze het gevoel hebben dat de nationale veiligheid op het spel staat.

Het resultaat is een invoerheffing van 25 procent op staal en van 10 procent op aluminium.  “Onze staal- en aluminiumindustrie (en veel andere) zijn gedecimeerd door tientallen jaren van oneerlijke handel en slecht beleid met landen over de hele wereld”, zei Trump via zijn beroemde Twitter-account. “We mogen niet ons land, onze bedrijven en onze arbeiders nog langer laten uitbuiten. Wij willen vrije, eerlijke en SLIMME HANDEL!”

Grote impact op supply chains

Maatregelen van regeringen zoals die van Trump kunnen leiden tot handelsbarrières met een grote impact op wereldwijde supply chains en de daaraan gerelateerde bedrijven. Een voorbeeld: China is een grote markt en een belangrijk onderdeel van de wereldwijde supply chains van veel Amerikaanse bedrijven. Apple produceert zijn iPhones daar en General Motors verkoopt meer auto’s in China dan in de Verenigde Staten. Hoewel veel bedrijven hun operatie doorgaans geroutineerd afstemmen op een grote verscheidenheid aan barrières, wordt in het algemeen aangenomen dat ze de kosten kunnen opdrijven, onzekerheid in de markt kunnen creëren en – zoals nu is gebleken – tegenmaatregelen kunnen uitlokken die een aanval vormen op het rendement van een onderneming.

Handelsbarrières zijn een realiteit in logistiek en supply chain. Bij AEB vormen ze onderdeel van onze dagelijkse praktijk. Onze logistieke software is ontworpen om hindernissen te nemen – groot of klein – die overheden voor uw bedrijf opwerpen. Met de software kunt u uw douaneprocessen automatiseren, standaardiseren en naadloos integreren in uw export-, import- en logistieke processen. AEB’s software is ontwikkeld om onze klanten op koers te houden wanneer de regelgeving onvoorspelbaar, onstuitbaar of de speelbaal van de politiek wordt.  Wat verwachten onze experts wat de impact van de nieuwe handelsbarrières zal zijn?

Gebrek aan lokale douanespecialisten

Ted Roth, general manager van AEB Zweden, zegt dat supply chain managers moeten leren omgaan met de barrières die overheden opwerpen om te groeien en overleven in de desbetreffende markten.

“Een frequent terugkerende vertraging betreft de douaneafhandeling”, zegt Roth. “De complexiteit in de samenwerking met douaneagenten en expediteurs en het gebrek aan datakwaliteit leidt tot problemen met de naleving van de regelgeving en dus tot vertragingen in de keten.”

Roth zegt dat nationale en lokale autoriteiten vaak verborgen barrières creëren voor sommige bedrijven. “Douanespecialisten zijn er niet meer zoveel tegenwoordig. Ik zie veel bedrijven worstelen – zelfs de grotere – om goed opgeleide mensen te vinden. Mensen die de lokale regelgeving begrijpen.”

Herinrichting van supply chains

Mark Brannan, international business development director bij AEB, zegt dat nieuwe handelsbarrières “bedrijven ongetwijfeld ertoe drijven om te onderzoeken hoe ze hun supply chains het beste kunnen herinrichten.”

“Met de nieuwe invoerheffingen in de Verenigde Staten zullen Amerikaanse bedrijven eerder in zee gaan met binnenlandse dan buitenlandse leveranciers op de kosten laag te houden. Om dezelfde reden zullen bedrijven die exporteren naar de Verenigde Staten ervaren dat hun producten niet langer concurrerend zijn en daarom nieuwe markten verkennen. Zoals we zien, resulteren handelsbarrières in een kettingreacties van andere regeringen, wat de situatie zo mogelijk nog complexer maakt.”

Hoe de handelsoorlog zal aflopen, durft Brannan niet te voorspellen. Volgens hem is het onduidelijk of Trump zijn handelsoorlog zal doorzetten of stoppen vanwege de politieke druk die op hem wordt uitgeoefend. Misschien gebruikt Trump de invoerheffingen alleen als inzet bij de onderhandelingen over de NAFTA (North American Free Trade Agreement) met Canada, de grootste staalleverancier van de Verenigde Staten.

“Met het oog op supply chains is het duidelijk dat elke invoerheffing een impact heeft op goederenstromen”, zegt Brannan. “Britse steelproducenten zijn bezorgd dat de Amerikaanse tarieven producenten uit andere landen zal aanmoedigen om nieuwe markten buiten de Verenigde Staten te betreden. Dat zorgt dus voor nog meer concurrentie in de markt.”

Politieke strijd nog niet gestreden

Eén ding is zeker: de politieke strijd over handelsbarrières is nog lang niet voorbij. De Aluminium Association, een handelsorganisatie met vertegenwoordigers uit de aluminiumindustrie die Trump hoopt te helpen, heeft al aangegeven dat het geen voorstander is van de strenge maatregelen van de Amerikaanse president, met name vanwege de impact op de supply chains.

“Jammer genoeg zullen de voorgestelde heffingen weinig veranderen aan het fundamentele probleem van de enorme overcapaciteit in China, terwijl ze wel een grote impact hebben op de supply chains van cruciale handelspartners die het spel volgens de spelregels spelen”, zegt Heidi Brock, voorzitter en ceo van de organisatie.

Leden van Brock’s organisatie tellen bedrijven als Alcoa, Vulcan en Rio Tinto Alcan. In totaal gaat het om 114 bedrijven in de aluminiumindustrie met 713.000 werknemers in de Verenigde Staten.

“Wij vrezen dat de voorgestelde tarieven meer kwaad dan goed doen. Dat ze meer pijn doen dan een positieve bijdrage leveren aan de 97 procent van de banen in de productieprocessen van de aluminiumindustrie.”